Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu dün Kral Suud Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde “Osmanlı’da Bilim” konulu bir konferans verdi. Yaklaşık 2 saat süren konferansa T.C. Riyad Büyükelçisi Naci Koru, üniversite yetkilileri, Suudi ve Türk öğretim görevlilerinin yanı sıra çok sayıda öğrenci katıldı.

İhsanoğlu konuşmasına İslâm ilimleri tarihi hakkında bilgi vererek başladı. Abbasiler ve Emeviler döneminde tıp, matematik, fizik ve astroloji gibi bilim dallarına ait kitapların Yunancadan Arapçaya tercüme edildiğine dikkat çekti. İhsanoğlu; astroloji, tıp, matematik gibi bilim dallarında İbn-i Sina, Farabi, Harezmî gibi Müslüman bilim adamlarının yetiştiğini vurguladı. İslâm İlimleri tarihi üzerine yaklaşık 30 yıldır araştırma yaptığını söyleyen Genel Sekreter, yayımlanan eserlerini üniversite kütüphanesine hediye etti. Konuşmasında Osmanlı Döneminde eğitime verilen önem ve Osmanlının yaptırdığı okullara da değinen İhsanoğlu; “Osmanlı, Emeviler ve Abbasilerden farklı olarak devletin her yerine, özellikle yeni fethedilen yerlere okul yaptırdı.” dedi.

Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya, Kosova gibi bölgelerde Osmanlının 665 okul inşa ettiğine dikkat çeken Genel Sekreter, şunları söyledi: “Böylelikle Osmanlı buralara İslâmiyeti ve İslâm medeniyetini getirmiş oldu. Ayrıca bu okullar da Türkçenin yanı sıra Arapça ve Farsça da öğretiliyordu. Osmanlı döneminde ilk açılan okulun İznik’teydi ve o zamanlarda burada hiç Müslüman yoktu.”

BİLİM ADAMLARINA SAYGI

Osmanlı döneminde çok sayıda bilim adamı yetiştiğine dikkat çeken İhsanoğlu, “Osmanlı bilim adamlarına son derece saygılıydı ve onlara çok önem veriyordu. Bu bilim adamları içerisinde Mısır, Suriye, İran gibi ülkelerden de kişilerde vardı, Osmanlı bunlara da çok önem ve değer veriyordu” dedi. İstanbul’un fethi ve Fatih Sultan Mehmet hakkında da kısaca bilgi veren Genel Sekreter, Fatih döneminde 100’den fazla okul inşa edildiğine işaret etti. İhsanoğlu, Piri Reis’in çizdiği harita ve kitabı hakkında da bilgi verdi.

Prof. İhsanoğlu konferansında Osmanlı Hükümdarları, bilim adamları, inşa edilen camii ve okulların yer aldığı slâyt gösterisinden faydalandı. Konferansın sonunda soruları cevaplayan İhsanoğlu; bir soruda “neden Osmanlı Hicaz bölgesinde okul açmadı? Neden, Mekke’de Kâbe ve Medine’de Mescid-i Nebevi ile Türkiye’deki Sultan Ahmet Camisi gibi ilgilenmediği soruldu.

“16. yy Osmanlının Hicaz’da 6 tane okul açtığını biliyorum, fakat bu konu hakkında detaylı bir araştırmam yok” cevabını veren Genel Sekreter, Osmanlı Devleti’nin okulların bulunduğu Müslüman ülkelerden çok yeni fethedilen ve gayrimüslim yerlere okul yaptırmaya önem verdiğini vurguladı. Osmanlı hükümdarlarının Kâbe ve Mescid-i Nebevi’ye gereken ilgiyi gösterdiğine inanan İhsanoğlu, “Sultan Ahmet’i Mekke’de veya Medine’de inşa etmenin lüzumu da yok, gereği de. Osmanlı Hükümdarları bu kutsal yerlerden daha büyük bina inşa etmemeye gayret ediyorlardı.” diye cevap verdi.”